Historia naszego Stowarzyszenia zaczyna się znacznie wcześniej niż jego powstanie.

GENEZA POWSTANIA STOWARZYSZENIA

Nasza fascynacja 19 Pułkiem Ułanów Wołyńskich im.Gen.Edmunda Różyckiego w Ostrogu nad Horyniem wzięła się przede wszystkim z połączenia dwóch pasji: koni i ojczyzny. Ich wielkim symbolem jest niewątpliwie słynna bitwa kawalerii polskiej pod Mokrą. Tam,1 września 1939 roku Wołyńska Brygada Kawalerii pod dowództwem płk. J. Filipowicza, w skład której wchodzili ułani z 19 Pułku, we wsi Mokra powstrzymywała przez cały dzień niemiecką 4 Dywizję Pancerną wspieraną przez lotnictwo. Zarówno podczas tej, jak i innych bitew kampanii wrześniowej, 19 Pułk Ułanów był systematycznie rozbijany. Wielu jego członków poległo, inni zaś wcielili się do walczących w okolicy ugrupowań. Ten waleczny pułk został nieco „zapomniany”, a bitwa pod Mokrą często bywa niedoceniana i by to zmienić, już od lat kultywujemy zarówno ich tradycję, jak i oddajemy cześć poległym pod Częstochową.

Przygoda z oddawaniem honorów pod pomnikiem w Mokrej zaczęła się ponad 24 lata temu, kiedy to Andrzej Wróblewski i Janusz Zapendowski – opolscy miłośnicy koni i wielcy patrioci, zdecydowali się udać tam rajdem i w ten oto sposób zapoczątkować naszą ułańską tradycję. Do 2001 roku z Opola i okolic wyjeżdżała co roku coraz liczniejsza grupa jeźdźców. Coroczne wyjazdy do Mokrej przysporzyły nam wielu przyjaciół z grona żołnierzy Wołyńskiej Brygady Kawalerii. Jednym z wypróbowanych był śp.Zygmunt Wachuda z 19 Pułku Ułanów Wołyńskich. Na jego prośbę o utworzenie Stowarzyszenia 19 Pułku Ułanów Wołyńskich Ryszard Smoczkiewicz dokonał w Zrzeszeniu Kół Pułkowych Kawalerii II RP w Londynie rejestracji Stowarzyszenia 19 Pułku Ułanów z siedzibą w Brzegu. Stało to się inspiracją i wzorem dla pozostałych uczestników rajdów do Mokrej.

PRZEŁOM I OFICJALNA DZIAŁALNOŚĆ STOWARZYSZENIA

Wydarzeniem przełomowym dla funkcjonowania naszego (niezatwierdzonego jeszcze) stowarzyszenia było uczestnictwo Piotra Zdybowicza i Witolda Kały w paradzie z okazji 11 listopada 2008 w Opolu. Po raz pierwszy bowiem zaprezentowali się oni oficjalnie w mundurach 19 Pułku Ułanów. Już wtedy było jasne, że sprawy nabiorą tempa i już niebawem będziemy się cieszyć dokumentami rejestracyjnymi. Rzeczywiście z inicjatywy Piotra Zdybowicza i Tomasza Sawickiego, którzy podjęli wszelkie kroki w celu zarejestrowania naszej organizacji oficjalnie staliśmy się Stowarzyszeniem. Prezesem został Piotr Zdybowicz, właściciel Stajni Zdybowisko, która stała się siedzibą naszego Stowarzyszenia.

Pozostali członkowie Zarządu to: Małgorzata Olbrot , Sekretarz, i Jan Słomiany, Skarbnik. 14 sierpnia 2009 roku, z okazji święta pułkowego, zorganizowaliśmy pierwszy w naszej historii Dzień Ułana. Podczas imprezy zorganizowaliśmy pokaz jazdy w różnych szykach, pokaz jazdy z szablą, a ponadto konkursy tematyczne dla widzów i przejażdżki konne dla najmłodszych. Tym wydarzeniem udało się także zainteresować lokalne media (radio, telewizję i prasę), które zgodziły się rozgłosić zarówno samą imprezę, jak i nasze stowarzyszenie i główną działalność. W ciągu tego roku ustaliliśmy także, że , poza udziałem w paradach 11 listopada, rajdzie do Mokrej czy Rajdzie Skorpiona, trzeba rozszerzyć obszar i zakres naszych aktywności. Nawiązaliśmy więc współpracę z Muzeum Śląska Opolskiego i wraz z jego pracownikami opracowaliśmy plan wykładów na następny rok, dzięki którym będziemy poszerzać wiedzę słuchaczy o II wojnie światowej, ułanach i tradycji militarnej, a także zachęcać do wstąpienia do naszego stowarzyszenia.

ROK 2010, CZYLI STOWARZYSZENIE DZIAŁA PEŁNĄ PARĄ

2010 rok rozpoczęliśmy już bardzo intensywnie, a nasza działalność zaczęła się rozkładać równomiernie pomiędzy spotkania merytoryczne (wykłady), wydarzenia oficjalne, spotkania nieformalne (te nadal są naszą ulubioną formą aktywności ), rajdy konne i szkolenia jeździeckie. Ich skrótowy opis zamieszczamy poniżej, licząc, że dadzą one choć powierzchowny pogląd na naszą działalność:

SPOTKANIA HISTORYCZNE

Zapraszamy na nie osoby związane z innymi militarnymi stowarzyszeniami, jeźdźców z całej Opolszczyzny i osoby zainteresowane tematyką II wojny światowej. Ponadto prowadzimy działania, by zainteresować tymi spotkaniami osoby zupełnie z zewnątrz (osobiście wręczamy zaproszenia na spotkania, rozwieszamy plakaty). Do prowadzenia prelekcji o danej tematyce, zapraszamy ekspertów, by dodatkowo podnieść prestiż wydarzenia. Spotkania cieszą się na tyle dużym zainteresowaniem i popularnością, że nie mieliśmy obaw, by zrobić z nich cały cykl. Poniżej znajduje się lista siedmiu prelekcji, które udało nam się w minionym roku zorganizować:

1) Zwyczaje pułkowe, ułańskie i wojskowe kultywowane wśród żołnierzy i oficerów pułków ułańskich II RP – 17.03.2010 Prelegent: płk. Włodzimierz Przybyszewski
2) Szable polskie w latach 1914-1939 – 14.04.2010 Prelegent: Tomasz Sawicki (jeden z czołowych członków naszego stowarzyszenia)
3) Gen. Bolesław Wieniawa-Długoszowski – legenda wciąż nie do końca znana i rozumiana – 12.05.2010 Prelegent: Mariusz Urbanek
4) Patron 19 Pułku Ułanów Wołyńskich Gen.Edmund Różycki i jego potomkowie – 11.08.2010 Prelegent: Hanna Różycka (wnuczka generała)
5) Najsławniejsze szarże ułańskie Kampanii Wrześniowej – 08.09.2010 Prelegent: Andrzej Grocholski
6) Jazda polska na Wołyniu w roku 1831 – 20.10.2010 Prelegent: dr Adam Wierciński
7) Współczesna kawaleria – 01.12.2010 Prelegent: Tomasz Sawicki

IMPREZY OFICJALNE

W minionym roku uczestniczyliśmy w trzech ważnych dla naszego stowarzyszenia wydarzeniach:
11.08.2010 roku w Sali im.Karola Musioła w Opolskim Ratuszu odbyła się uroczystość przekazania tradycji 19 Pułku Ułanów Wołyńskich przez Prezesa Zrzeszenia Kół Kawaleryjskich II RP w Londynie mjr.Zbigniewa Makowieckiego i Wiceprezesa, a jednocześnie oficera 19 Pułku Ułanów, rtm.Tadeusza Bączkowskiego. Dzięki temu oficjalnie przejęliśmy barwy i tradycję Pułku. W wydarzeniu tym, poza członkami Stowarzyszenia, a także jego sympatykami uczestniczyli wnuczka naszego patrona i Prezes Stowarzyszenia Rodzina 19 Pułku Ułanów Pani Hanna Różycka; córka płk.Dezyderiusza Zawistowskiego, dowódcy 19 PU Pani Hanna Zawistowska-Nowińska oraz Prezydent Miasta Opola Pan Ryszard Zembaczyński. W trakcie uroczystości nadaliśmy pierwsze tytuły Honorowych Członków Stowarzyszenia. Otrzymali je: Pani kpt.Pelagia Zdybowicz, Pani Hanna Różycka, Pani Hanna Zawistowska-Nowińska, mjr.Zbigniew Makowiecki, rtm.Tadeusz Bączkowski, płk.Włodzimierz Przybyszewski, płk.Zdzisław Filingier, płk.Michał Stanisławski, Red. Mariusz Urbanek.

17.09.2010 przedstawiciele Stowarzyszenia uczestniczyli w uroczystych obchodach 71 rocznicy agresji ZSRR na Polskę. Wspólnie z przedstawicielami innych pułków i ugrupowań stawili się przed pomnikiem Żołnierzy Antykomunistycznego Podziemia.
19.11.2010 członkowie naszego Stowarzyszenia wzięli natomiast udział w uroczystości nadania imienia 19 Pułku Ułanów Wołyńskich 106 Gimnazjum w Warszawie.

SPOTKANIA NIEFORMALNE

To najczęściej organizowane i cieszące się dużą popularnością wśród członków naszego ugrupowania spotkania. Zwykle odbywają się one w opolskiej Stajni Zdybowisko. Wśród wielu, jakie w minionym roku się odbyły warto wymienić na pewno lutowy Bal Ułański, zorganizowany przez naszego członka – Mirosława Obiegłego, wieczór poezji patriotycznej i kawaleryjskiej, zorganizowany 11.11.2010 w celu uczczenia święta odzyskania niepodległości. Jak co roku zorganizowaliśmy także Mikołajki (06.12.2010) i spotkanie opłatkowe połączone z wieczorem kolęd (18.12.2010).

RAJDY

Już po raz 25 jeźdźcy z Opola i okolic wyruszyli na pięciodniowy (24-28.08.2010) rajd pod Mokrą. Poza uczestniczeniem w uroczystościach pod pomnikiem, wzięliśmy także udział w obchodach rocznicy wybuchu II wojny światowej w okolicznych miejscowościach (Wilkowiecko, Krzepice).
W dniach 10-12.06.2010 odbył się XIX Oficerski Rajd Konny „Skorpiona”. Wśród uczestników były także patrole reprezentujące nasze Stowarzyszenie (Bianka Korach i Elżbieta Gerstel, Mirosław Obiegły i Witold Kała, Zofia Kociołek i Justyna Kliszewska). Podobnie jak w zeszłym roku, jeden z patroli otrzymał nagrodę specjalną, która została przekazana do miejsca naszych zebrań, czyli do Stajni Zdybowisko.

JAZDY KONNE I SZKOLENIA JEŹDZIECKIE

Zdecydowana większość członków naszego Stowarzyszenia regularnie trenuje jazdę konną. Poza jazdami na ujeżdżalni i w terenie, gdzie ćwiczymy technikę i umiejętność panowania nad koniem, mamy także treningi doskonalenia jazdy w pełnym umundurowaniu i w różnych szykach, a także z szablą i lancą.

ROK 2011, CZYLI DALSZY ROZWÓJ STOWARZYSZENIA

Pierwsze spotkanie w tym roku kalendarzowym zorganizowaliśmy 6 marca, tradycyjnie już, w Zdybowisku. Podsumowaliśmy wówczas zeszłoroczną działalność (omówiliśmy co się udało, co można było zrobić lepiej). Dodatkowo zaktualizowaliśmy listę członków naszego stowarzyszenia i z dumą stwierdziliśmy, że z roku na rok jest coraz więcej (na ten moment mamy aktywnych 43 członków!). Ustaliliśmy także dalsze kroki w temacie pułkowej strony internetowej (delegacja zadań, ustalanie treści). Już niebawem naszą działalność będzie można śledzić na stronie: www.19pulkulanow.opole.pl .

Na wspomnianym spotkaniu Piotr Zdybowicz i Tomasz Sawicki przedstawili także wstępny plan działań na następne miesiące 2011 roku. Zakładają one przede wszystkim kontynuację dotychczasowych działalności (na większą już skalę), czyli wykładów, rajdów (pod Mokrą i „Skorpiona”), spotkań organizacyjnych, jazd treningowych, udziału w paradach i innych wydarzeniach oficjalnych.

Dodatkowo, pod koniec marca, reprezentacja naszego stowarzyszenia, pojechała na delegację do Londynu, gdzie złożyła nasze dokumenty w Muzeum gen. Sikorskiego i tym samym uzupełniła teczkę 19 Pułku Ułanów Wołyńskich.

W dniu 14.08.2011 na terenie „Zdybowiska” odbyły się Pierwsze po II Wojnie Światowej Zawody Militari 19 Pułku Ułanów Wołyńskich. W zawodach wzięli członkowie następujących organizacji ułańskich Opola:

– Szwadron Opole w barwach 9 Pułku Ułanów Małopolskich Stowarzyszenia Galopem.pl;
– II Szwadron Opole OT PKK im. 17. Pułku Ułanów Wielkopolskich;
– OT PKK im. Pułku 4 – go Ułanów Zaniemeńskich;
– Stowarzyszenie Pamięci 19 Pułku Ułanów Wołyńskich im. gen. Edmunda Różyckiego.

Takie były początki naszego Stowarzyszenia. Od tego czasu już minęło kilka lat działalności i materiały na jej temat przedstawiamy w różnych działach naszej strony internetowej.

Podsumowując: jako stowarzyszenie prowadzimy zróżnicowane działania i akcje, mające na celu przede wszystkim popularyzację takiej formy patriotyzmu i honorowania pamięci ułanów. Ponadto staramy się poszerzać grono zainteresowanych historią bitew, kulturą ułańską i oczywiście samym jeździectwem.

Zależy nam, by skład naszego stowarzyszenia stale się poszerzał i aby uczestniczenie w proponowanych przez nas aktywnościach było atrakcyjne dla różnych ludzi w różnym wieku. Dlatego proponujemy szeroki wachlarz możliwości na spędzenie czasu w ułańskim towarzystwie: od merytorycznych prelekcji, poprzez bale ułańskie po rajdy kawaleryjskie. Wydarzenia te przeplatają się chronologicznie – wynika to z naszych starań, aby zaproponować zarówno członkom stowarzyszenia, jak i jego sympatykom zróżnicowaną ofertę działalności.